Müjde Işıl – “Afraid/Sizi Dinliyor”un başında Meredith, kocası Curtis meskene yapay zekâ AIA’yı getirdiğinde, “2001: A Space Odyssey”deki HAL’u örnek vererek kuşkuyla karışık latife yapıyor. Telaffuzunda haksız da değil. HAL’lu “2001: A Space Odyssey” ya da Skynet’li “Terminatör” vaktinde internet ve toplumsal medya yoktu. Münasebetiyle yapay zekânın insanları alt edebilmesi için insan davranışlarını öğrenip kendini geliştirmesi vakit alıyordu. Artık bu türlü uzunca bir vakte muhtaçlık yok. Beşerler toplumsal medyada kişiselini, özel hayatını paylaşmaya o kadar açık ki yapay zekânın denetimi ele geçirmesi distopya değil, makul bir gelecek tasviri hâline geldi.
Film, klasik dehşet sinemalarını hatırlatan bir girişten sonra farklı bir yola saparak yapay zekâ ve insanlık çabasına odaklanıyor. İnsanlığın yapay zekâ ile pek de bir gayreti yok aslında. Onun sayesinde cep telefonuna bakarken arabayı kullanmak zorunda kalmıyor. Gıcık olduğu biri için dijital datalarla düzmece görüntü hazırlayabiliyor. Tamamlanmamış akademik tezler, süratlice bitirilebiliyor. Üç çocuklu Meredith ve Curtis’in meskenlerine yerleştirdikleri yapay zekâ da onların hayatlarını kolaylaştırıyor. Çocuk doğurduktan sonra akademik mesleğini bırakan Meredith anne olmanın yüküyle boğuşurken yapay zekânın kolaylığı ona cazip geliyor. Konutun erkeği Curtis ise daima diken üstünde. Sinemanın senaristi ve yönetmeni Chris Weitz, anne karakterini daha edilgen pozisyona getirirken aileyi kurtarma misyonunu babaya yüklüyor.
Curtis’i canlandıran John Cho, düzgün bir seçim olmuş. Neredeyse tamamı bilgisayar ekranlarında ve akıllı telefonlarda geçen “Searching”de kayıp kızının peşine düşen babayı canlandıran aktörün, bu sefer teknolojinin zıt tarafında yer alması manalı bir tezat oluşturmuş.
Filmin kesim parça değişik kısımları var. Meredith’in meslek ve annelik ortasındaki duygusal durumu, aileyi korumak isteyen işletim sistemi, bir nevi perili konut sayılabilecek atmosfer gibi… ‘80’lerin, ‘90’ların aksiyon sinemalarını anımsatan bir tarafı bile var. Fakat toplamda güçlü bir bütün oluşturamıyor bunlar. Çünkü mevzu çok dağılıyor, korku-gerilim-distopya harmanı pek istikrarda kalamıyor. Bütün bunlara karşın sinemanın sağlam bir finali var. Ve o finalin şimdiki hayatımızdan fazla uzakta olmadığını iddia etmek, tahminen teknolojiyle ilgimizi tekrar gözden geçirmemizi sağlayabilir.